Pero it’s not easy to face death eyeball to eyeball. You are a hero. Kaya kung magsaludo ako, makita ko, pag nagsaludo na, sinasaludo ko yung wounded. Pag nag-ganunan kami kasi baka akala nila, ako ang mag-una. Sabihin ko, ‘Sir, ibaba mo yang kamay mo sir kasi ikaw yung sinasaluduhan ko.’

That is how I deeply respect, hindi mo ako mapasaludo. Babae, maski dalawa ang kamay pa. lalaki.. That is how I show my respect. Hindi ko nalang ano kasi uwi pa kami but just keep well.

Alam mo ang buhay, if it’s your turn, it’s your turn, walang ano. Just do your best. If it’s your time mo na, maski ako, wala akong illusions diyan sa—yung pinasukan natin na trabaho, delikado. Lipad dito, lipad doon. Eh kung mahulog ako, eh di bago ang Presidente ninyo, babae. Mas gusto ninyo. Gusto ninyo babae ang madalas na kaharap ninyo.

Well anyway, I am going to give you the 7.62FN– FN FAL Fabrique Nationale yan. Okay, I’ll buy you. Ilan ba kayo? Siguro 1,000 pieces siguro tama na. I’ll give you all—basta sa panahon ko, ibigay ko sa lahat sa inyo yung kailangan niyo para manalo kayo. Hindi para pumatay, mahirap man yan. We do not go to war –

Remember, when you are there in the fighting, think of your skill, do not hate, do not go inside the battlefield with hate. Mawawala ka sa—then you’d not be able to think clearly kasi ang adrenalin mo, hinahaluan mo ng galit eh then you tend to be reckless, ‘putang inang tong mga ‘to,’ ah, diyan na ang nakadidisgrasya.

Think–Just, yung mga pinag-aralan mo, yung gamitin mo na ‘wag yung ang target mo para sa’yo incidental. Do not go inside the circle of battle na may galit ka and tanggalin mo muna yan. Think of your skill. Sayang yung ano ha, magagandang baril yan, wag mong, isurrender mo lang, pumatay ka muna maski 100 siguro okay na.

Do not just give it away to the enemy. I will buy, I will buy 800 ‘cause I heard you are doing well. So you’ll have the best. I repaired your medical center, I gave the doctors there half a billion, may bagong building kayo just to show… tapos yung ako magbigay ng wheelchair kasi yung kiang-kiang di pa makalakad pero yung recuperating, bibigyan ko ng wheelchair na ang drive dito lang. Yung isa maski na doon pa sa malakihan, sige na sirit-sirit sa harap ni, ginanahan parang bata. So those are the things that I will provide for you and for those– I will be there.

Next year, kung maganda ang income ko, I’ll start with a program libre na ang mga anak ninyo from kindergarten to high school. Sa ngayon, wag lang sana mangyari, God forbid, pero ang lahat ng na-byuda, binibisita ko talaga. Basta may sundalo na—o pulis, lalo na sa droga.

Let me talk about drugs, before I forget. Pinupuntahan ko talaga. Now, maraming istorya. Kayo, alam ninyo ang– what’s on the ground. Makinig kayo ng mga ano diyan ng mga CNN, mga Amerikano, bahala kayo. Basta sinabi ko, we have a very serious problem. It was never, never known to us na ganun pala karami ang may tama.

Imagine the number of 700,000 Filipinos tinamaan. And that is just yung nag-surrender ngayon kay Bato at saka yung natakot. Hindi natin talaga alam. Ako sa Davao, I was the favorite whipping boy. There was one time 27 all the generals, they were recommended for dismissal, lahat yung nagdaan sa Davao na city police director, they were all terminated. Yan sila Morente, lahat yan, Daza. Kaya ako, halos sabi ko, magrerebolusyon ako dito. Hindi ako pumayag talaga. Pinuntahan ko, ‘putang ina, wag ninyo akong buwisitin.’ Ako yun, ako yun hindi yan sila.

Ganyan yan nag-umpisa, sabi ko. For all of the things that you do and connected with your work, do it, ako ang bahala. Ako ang magpakulong. Pag sabi ko, go there inside tapos eh alam mo, magkakakaso ka talaga niyan, collateral damage. Ay naku, sabihin mo, ‘yan ang order ni Duterte eh, may tao diyan, andyan yung kalaban, anong gawin naming, order.

Pati yung pulis, trabaho lang kayo, wala kayong problema sa akin. In accordance with my order, I will assume full, legal responsibility and I will go to jail alone, walang kasali, yung mga tao na naniniwala sa akin. Yan ang asahan niyo, that is the guarantee that I can give you.

Kaya yung mga pulis noon, ayaw mag-ano kasi bata ni mayor, security ni mayor, tapos ganon may mga pulis hindi makalapit. Mga superstar yan eh. Tingnan mo yung ano, hindi naman lahat. Yan sila Albuera, yung mga ganun. Kaya ako, nagsabi ako, I was just testing them. Tigas kayo? Sige. Sabi ko, magrelease ako ng pangalan. Sabi ko, 24 hours ipapatay ko kayo. Eh di takbo-takbo na, eh di nawala ang pagka-superstar mo. Sabi ko, yung pulis, return to your mother unit in 24 hours, or there you are dismissed. Suddenly they felt naked.

Ngayon, I will have to—the final report is there, I’m about to make it public so nakiusap ako sa mga congressman kahapon. What will I do with this? There are 1,000 barangay captains and police and mayors and governors and about—judges. Nandiyan na lahat. Galing yan sa mga raw tapos sinasa, pinahasa ko sa mga Intelligence then sa NICA tapos sa PDEA, NICA. Ganun kakapal. So di ko alam kung anong— Sabihin naman nila, napatay ko, human rights, pati America nakisalsal, nakihalo nang—

But I really do not know how to—I will talk to your commanders. Basta alam lang ninyong ganun kakapal yan. Dala mo ba Bong? Ha?

Yan ang problema natin, hindi ko na siguro—hindi ko na kaya ‘to, masisira ako.

Ito yung problema natin sa droga. Ngayon, kung gusto niyo tumulong sa’kin, kayo? Pag hindi… I really don’t know how to discern with you. Judges, mayor, yung kay Alcala, I do not want to offend anybody kung may relative dito si ano.

Alam namin noon yun, sinabi ko sa kanila ipitin na muna ninyo but prepare for an apprehension na para walang lusot, powerful ‘to.

Kasi ang Quezon,. Kayong mga taga-Quezon, alam ninyo yan, wag nalang tayo mag-bolahan. Alam ninyong talamak talaga sa Quezon. Alam namin na mga pulitiko, tingnan mo. Eh di anak pala ni—I don’t want to, hindi ko na personal yan. Tingnan mo ang nangyari.

Kaya ako hindi pumayag na may eleksyon ngayon sa—yung sa Congress walang pera. Good, kung walang pera, pero sa akin, pag mag eleksyon tayo ngayon, maghohold lang ito, gagastos ito para manalo, mag lie down ito. Sabihin lang nila, ‘Duterte six years lang yan, kung hindi mamatay bukas yan o, ma-assasinate yan.’

So kung hindi ako nag-Presidente hindi naman lalabas lahat ng ganun yan eh. Yung usapang tapatan talaga from the heart. Ako sa Davao, binibira nila ako, talagang ano ako doon. Nung nag-Presidente na ako, inipit ko na talaga lahat, ayan lumabas na ngayon yan.

If I maybe able to solve it, I may not be able to solve it, this problem may outlast me. Ngayon, ang aking kuwan lang is, please take care of the country. I am doing this because I’m trying to save the next generation. The sheer numbers sabi ni General Santiago noon sa PDEA was 3 million. In between, wag mo nang dagdagan yan, yung 700,000 na lang na nag-surrender, it’s 3.7 million scattered all over the country, ang humahawak mga barangay captain, mga mayor, mga congressman. Patay.

Eh pati mga sundalo nga daw, mahirap na, alam mo, protektado ni mayor pero wala naman tayong magawa, hanggang diyan lang kayo.

‘Sabi, sir, protektado kasi ni congressman diyan.’ Inutil noon, wala tayong magawa.

So, I would end this speech by saying that if the problem would still be there and I will not here in this world, please take care of your country. Do not allow drugs kasi nabigyan ko na ba kayo ng libro ni Grillo? We will follow the footsteps of the South American countries. It’s a failed country, lahat sila bagsakan. Ang tigas doon even sa Mexico ang mga druglords.

Mga sundalo man kayo, pag-isipan ninyong mabuti. Sinabi ko na yan sa Air Force. And when the time comes, if nobody will solve it for the—one man, President cannot solve it, Congress cannot solve it, one mayor cannot solve it. Wala akong sinasabi sa inyo. Take care of your country; do not allow our country to take a deadly spin sa droga, otherwise, kawawa ang mga anak pati apo ninyo, sigurado yan. Sheer number. Even the 700,000, delikado na masyado yan—kaya kung mag-eleksyon at magbalik sila, mag lie-low lang tapos manalo—

Kasi ang droga ganito eh, pag hindi mo hawak, ba’t hindi niyo kinulong? Ang droga kasi, yan ang illegal possession of firearm, instant crime. Either you have it in your possession or you do not.

Magsabi ka lang may droga limang sako doon, ewan ko. Kung hindi ko talaga nakita naghahawak ang aking staff, wala tayong magawa. Illegal possession. Magsabi sila, NPA sir, meron. Ewan ko sir, iniwan ko. Can you file a case of illegal possession? Sabihin ng judge, “where’s your evidence?” ‘None, wala kami sir, sinabi lang niya.’ Sabihin ng preso, ‘wala man akong sinabi niyan sir, pinilit lang niya sa akin.’ Tabla na. Tabla na.

So yan ang pakiusap ko sa inyo, wala man akong pakiusap, wala akong hingiin sa inyo, just take care of your country and be careful of the war [against] drugs. Do not allow drugs to destroy the next – wala na, wala nang Scout Ranger puro bangag na. Bong? Uwi na ako, saan na yung certificate? Hala sige, ang buang nagmadali.

Ito—tatlo? Iba yung 100, iba yung 100. Ito iwan ko itong certificate, kunin ninyo punta kayo ng Trust Trade, o ayan o. Basahin ko ah:

“Congratulations! You have just been awarded with one unit Gloc 30 Caliber .45 easy safe action pistol. Safe action… [Speaks Bisaya]. Karamihan lagay dito, yung –kaya hindi ako—ang baril ko HK yung dala-dala ko. Ito paglagay mo, tapos ano the usual. Pag ganun mo.

Ang Ranger, maganda. Magandang lalaki, trained, pero pag wala kang utin—inutlil ka na. Sino pa ang bibilib sa’yo. Mag-gyera ka, malaman man ng NPA, ‘Ah pisot man yan.’ For the recognition of your invaluable contribution to fight against illegal drugs.’ Pirmahan mo na ito, Bong. Ikaw na mag-pirma. Ah hindi na kailangan? I leave it to—pa-raffle mo na lang.

Tapos ganito yan ‘adre. Tutal dadating yung iyo talaga, masyadong mayabang ka naman kung maglagay ka ng dalawang .45– hindi naman ito cowboy.

Kung sino yung pinaka buddy mo na naghiwalay kayo, na-assign, ibigay mo na sa kanila. But I will endeavor to give each one of you, yan ang promise ko, magkaron—kayo ang nauna talaga, kayo ang nauna kasi bilib ako dun sa—halos tinamaan ako eh talagang dumaan yung bala sa mukha ko.

Sabi ko kay Delfin, bilib ako dito sa mga Scout Rangers mo, mabuhay ka lang dito, sa aksidente lang na – magkamali ka ng— well anyway, it’s getting late, I have to be back. But remember this, pakiusap ko lang. Wag niyo na, lalo na ang pinaka mabigat natin yan, alam ninyo yan. Alam ninyo, it’s drugs. Do not ever ever—wag k ayong pumayag. Maski sinong mag-Presidente, sinong mag-mayor diyan, sabihin ninyo, ‘tang ina sir, do not, huwag ninyong sirain ang Pilipino.’

Maraming salamat po.