SEC. COLOMA: Good morning, Alan. Sorry, na-cut off tayo at medyo erratic lang iyong signal natin. Sige, puwede ba nating ipagpatuloy?

ALAN: Opo. This year, inilabas nga na ang Pilipinas daw ay bumaba ng isang notch pagdating sa global competitiveness – 42nd compared to 41st nung sinundan na assessment. Any reactions tungkol dito, Secretary Coloma, sir?

SEC. COLOMA: Unawain natin kung ano ang ibig sabihin ‘no. Ang pamagat ay ‘Global Competitiveness Survey.’ Ibig sabihin, pinaghahambing at tinitingnan kung anong bansa ang mas mahusay sa iba’t ibang larangan.  Hindi ba kapag sinabi nating competitive, ibig sabihin ay may katangiang magwagi, mayroong katangian makipagsabayan doon sa mga mahuhusay. Iyan ang ordinaryo nating pagkaunawa sa salitang competitive. Halimbawa,  ‘pag sinabi nating Olympic competitor o Asian games competitor, ibig sabihin, ang lakas o galing ay kahambing ng mga puwedeng manalo ng medalya.

Iyan ang ibig sabihin niyang Global Competitiveness Survey na iyan, Alan – hinahambing ang performance ng iba’t ibang bansa sa iba’t ibang kategorya para malaman kung gaano sila kahusay o kagaling sa iba’t ibang larangan.

ALAN: So ibig sabihin, itong survey na ito ay paghahambing sa kakayahan ng mga bansa, ano ho. So ibig sabihin, kahit bumaba ng isang notch ang Pilipinas  ay hindi nangangahulugan na nalaglag, kung hindi ay maaaring may mga factors na iyong ibang bansa ay naging mas competitive din considering na buong mundo ang picture na tinitingnan dito, Secretary Coloma, sir?

SEC. COLOMA: Tama iyon, Alan. Unang-una, ano ba ang pinanggalingan nating ranking noong 2010, noong nagsimula ang kasalukuyang administrasyon?  Ang ranking natin, Alan, noong 2010, 2011 ay 85.

ALAN: 85th tayo.

SEC. COLOMA: Oo. Ibig sabihin, kung nasa 42 na tayo ngayon, ang laki nang itinalon natin ‘no, kalahati na. Para bang mahigit apatnapung bansa ang nilagtawan natin o mas naging mahusay tayo sa lampas sa apatnapung bansa – mula 85 naging 42. At noong two years ago – 2014 – tumaas pa tayo sa 38. Kaya hindi matatawaran iyang performance na 42 o iyong last year na 41 at iyong year before that na 38 dahil ang pinanggalingan natin ay rank number 85.

ALAN: So, in a span of less than six years, ang nalundagan natin is about 40?

SEC. COLOMA: Forty-three countries. Ipaliwanag lang natin kung ano ba ang sinusukat dito.

ALAN: Opo, please.

SEC. COLOMA: Ang pinakamahalaga dito ay economic performance. At sinabi ng analysis report na iyan na iyong ating bahagyang pagbaba sa overall ranking, sinabayan din naman ng pagbaba ng ibang bansa na malapit sa atin dito sa rehiyon katulad ng  Taiwan,  Malaysia, Republic of Korea at Indonesia. Iyan ay mga mahuhusay na bansa sa larangan ng economic performance, pero katulad natin, humarap sila sa mga iba’t ibang klaseng hamon.

Ayon nga sa ulat ng IMD, iyong sumusukat nitong global competitiveness – Institute for Management Development – mahusay ang performance natin sa government efficiency, business efficiency at infrastructure. Kaya lang medyo humina tayo doon sa  economic performance, hindi dahil pangit ang  economic performance natin  per se dahil alam naman natin na isa  tayo sa pinakamabilis o pinakamataas ang antas  ng pag-unlad. Ang sinasabi dito, bagama’t tayo ay second ranking in terms of resilience to external shocks—iyong external shocks, iyan iyong epekto ng nangyayari sa pandaigdigang ekonomiya ‘no katulad ng pagbabago ng oil prices, commodity prices, stock market prices sa iba’t ibang bansa, second tayo doon at third tayo doon sa forecasted Real GDP growth. Dahil nga mabilis ang ating pag-unlad, bumaba tayo doon sa aspeto na international trade at food cost. Ibig sabihin, iyan iyong mga factor na dapat nating pagtuunan ng pansin, iyong pagtaas ng halaga ng pagkain.

Nguni’t kasabay niyan, alalahanin natin sa isa namang pag-aaral, nakapagtala tayo ng pinakamababang level ng pagkagutom bagama’t mas tumaas nga daw iyong ating food cost. So, babalansihin dapat natin iyong pananaw diyan. Sa international trade naman ay kailangang patuloy nating suriin kung paano tayo magiging competitive, paano magiging mahusay iyong ating mga produkto para mas maging katanggap-tanggap sa mas maraming bansa at sa mas  malalaking kantidad, Alan. So, all around kasi iyang measurement na iyan. Pero  maganda siguro, ang  take away value  niyan ay iyong pagkilala na sa nakaraang anim na taon ay malaking progreso na ang ating  natamo.

ALAN: Secretary? Naputol na uli si Secretary Coloma. Kagaya nga nung nabanggit niya, erratic iyong signal. Okay, well, we would like to thank Secretary Coloma for his time baka talagang mobile at erratic ang signal. Okay. Salamat po, Secretary Coloma, for the updates from the Palace.