SEC. COLOMA: Maaring ang pahayag ng Kagalang-galang na Ombudsman ay patungkol doon sa tumataas iyong pagtitiwala ng mga mamamayan na kapag nagsampa sila ng reklamo o kaso ay merong gagawing aksyon at may patutunguhan ito, Erwin, at Martin. ‘Di katulad nung nakaraan na kapansin-pansin ang mga tinatamaan lang ng proseso o iyong mga napaparusahan lang ay iyong mga mababa ang posisyon. Hindi ba nung una ay iyon ang ating napupuna, hanggang doon sa pagpasya ng korte ng anti-graft, iyong Saliganbayan, tila ang naapektuhan lang nga ay iyong mga nasa mababang posisyon. Ngayong nakikita na walang sinisino at walang kinikilala mataas man o mababa, maaring ito ay isang ring factor doon sa tumataas na bilang ng mga dumudulog sa Office of the Ombudsman.

Ganunpaman, hindi naman maikakaila na hindi naman kakayanin lamang sa lima at kalahating taon na mapawi iyong deka-dekadang korapsyon na maaring naka-ugat sa maraming institusyon natin. Ganunpaman, hindi rin makaila na naging pursigido ang administrasyon sa pagtatag ng mabuting pamamahala, sa pagtataguyod ng prinsipyo ng openness, transparency at public accountability, sa pagtitiyak na mga mahalagang transakyon ng pamahalaan ay nakalantad sa publiko sa pamamagitan ng requirements na isapubliko ito sa mga website. Iyan lamang ay isa sa mga—ilan sa mga ginawang konkretong hakbang upang mapatatag ang ating pamamahala o iyong good governance.

TULFO: Pero ano naman ho ang reaksyon ninyo, sir, na tingin ng ilan — isa na ho riyan iyong VACC — si Ginoong Dante Jimenez, iyong Volunteers Against Crime and Corruption na parang selective lang naman po. Ang dami raw ho nilang nai-file na kaso, nakabinbing kaso, laban po sa mga taga-gobyerno, lalo na po sa mga miyembro… kung may ilang miyembro ng Gabinete na tuloy-tuloy pa rin. Meron nga as recent as about four months ago kinasuhan na po ng Ombudsman, isa pong kaalyado ng administrasyon na ito, taga-Liberal Party, I think it is a governor na hanggang ngayon hindi pa rin nakukulong. At marami pong mga kaso na sinasabi, pag kaalyado eh hindi raw nakukulong, pero kapag kalaban kulong kaagad. Sec., ano po iyong reaksyon ninyo dito, what can you say about this?

SEC. COLOMA: May proseso kasing sinusunod ayon sa umiiral na batas, Erwin. Kapag nagsampa ng kaso sa Ombudsman, depende iyan kung administrative o criminal, kung ito ay idinulog na nga ba nila sa Sandiganbayan o nandoon pa sa proseso ng Ombudsman. Mahirap namang mag-generalize na hindi natin alam iyong mga partikular na sitwasyon. Pero iyon pa rin ang aming paninindigan, na dahil sa pinaigting na kampanya laban sa korapsyon tumaas iyong kamulatan at kamalayan ng ating mga kababayan at naging mas mataas din iyong kanilang kumpiyansa na may kahihinatnan kapag sila ay dumulog sa Ombudsman, at ito naman ay dapat na ikagalak nating lahat.

TULFO: Pero sabi po ng Ombudsman Morales, sir, namumutiktik sa mga tiwaling opisyal ang pamahalaan at patuloy pang namamayagpag ang korapsyon sa bansa. So, parang wala pong, ika nga, kahit na man lang “bearing” ito pong battle cry ng Pangulo na Tuwid na Daan o itong kanyang, ika nga, programa na linisin itong ating bayan ng mga corrupt. Parang nandiyan pa rin po, sir, parang it did not make any difference at all; o aside po doon sa tatlong senador na nakulong o apat na senador na iyon. Other than that po, iyong mga kinasuhan, mga kaalyado, nasa Kongreso, nasa Senado ay hindi naman ho nakulong. Sec., how will you react to that?

SEC. COLOMA: Kaya nga, Erwin. Kinakailangan palawakin naman natin iyong ating pananaw. Hindi natin ikinakaila iyong validity ng observations ng Ombudsman at talaga namang kapuri-puri ang kanyang performance at mataas ang kumpiyansa ng publiko sa kanyang sa tanggapan.

Pero kung titingnan natin iyong malaking larawan, tumaas na rin naman ang pagkilala ng global community sa ating bnsa. Halimbawa nga, investment grade na tayo, pinagkakatiwalan tayo ng mga namumuhunan, nakikita rin nila may improvement din tayo doon sa aspeto na doing business in the Philippines at umuusad naman ang ating ekonomiya sa pinakamataas na antas during the last six years, the highest growth average… average growth of a six years period in the last 38 years. Kaya’t hindi rin naman matatawaran na sa maraming bahagi din ng ating pamamahala ay nakausad na po tayo. Palagi ngang sinasabi ni Secretary Cesar Purisima iyong good economics ay batay sa good governance at isang malaking bahagi ng good governance ay iyong paninindigan laban sa corruption.

TULFO: All right, sir. Kambyo ho tayo. Last two questions, kambyo ho tayo na isyu. Sabi po ng International Federation of Journalist o IFJ, ang Pilipinas po ang pangalawa sa pinakamapanganib na bansa, other than Iraq, kasi po marami pong namamatay na namamahayag dito sa ating bayan. Ika nga, ano ho ang masasabi ninyo dito, Mr. Secretary? Kayo rin ho, sir, dati ho kayong mamamahayag. So, what is your reaction on this, sir?

SEC. COLOMA: Kapansin-pansin doon sa kanilang mga binanggit na datos, Erwin, iyong kasama doon iyong mataas na bilang na napaslang doon sa Maguindanao massacre nung 2009 at kasama ito sa reckoning ng iba’t-ibang mga institusyon na nagsasabing deadliest country tayo. Hindi naman natin ikinakaila iyan, at patuloy pa rin naman nating tinututukan iyong paglilitis sa mga akusado diyan at doon sa iba pang mga kaso. Sinasabi lang natin, iyong kultura ng impunity na nagbunsod doon sa Maguindanao massacre tinukoy na iyan ng administrasyon in Pangulong Aquino, binago natin iyong sistema ng eleksyon sa ARMM at hindi na ngayon maari iyong sistema ng command vote na… humantong iyan doon sa pamamayagpag ng isang political dynasty na inaakusahan ngayon doon sa pamamaslang ng 2009. Kaya natukoy na iyan at nililitis na ang kanilang kaso.

Sa kabilang banda tignan din natin, simula nung 1986, na-regain po natin iyong ating reputation na ang Pilipinas bilang isang ‘Bastion of Freedom of the Press.’ At kahit na suriin po natin on a country by country basis, iisa lang po tayong bansa, namumukod-tangi, na kung saan ay walang prior restraint, wala pong censorship at wala din pong internal security laws na maaring makabalam sa pagganap ng tungkulin ng mga journalist sa ating bansa.

TULFO: Sabagay ako ay sang-ayon diyan sa sinasabi ninyo, sir. Tayo lang ang bansa na talagang malayang-malaya ang mga mamahayag. Pero, when it comes, sir, pagprotekta naman sa mga mamahayag po natin mukhang kulang po yata iyong safety po ng mga mamahayag po natin, Mr. Secretary, sir?

SEC. COLOMA: Patuloy naman nating ginagawa ang nararapat para ma-prosecute iyong mga salarin o mga suspect sa pagpaslang sa mga journalist natin at hindi naman natin tinatantanan ang pag-prosecute sa kanila, Erwin. Sabihin na lang natin na talagang mainit din ang sitwasyon sa mga lugar, sa mga communities, at mga lokalidad na kung saan ay nagkakaroon ng kontrobersiya na nasasangkot ang mga journalist at nakakalungkot nga na ang ilan sa mga kontrobersiya na ito ay maaring humantong sa pamamaslang o karahasan. At nais naman nating mapigil ito.

ERWIN: One last question, Sec. You were a journalist before, you are columnist. Pagkatapos po ng termino po nito, pagbaba na ho ninyo lahat diyan, would you still want to be a journalist?

SEC. COLOMA: Kung meron pong magbibigay ng pagkakataon, magiging maganda pong vocation. Magandang vocation po iyong pagiging mamahayag, nais ko rin naman pong makapagpatuloy, depende na lang p0 kung merong magbibigay ng pagkakataon.

TULFO: Do you miss it, sir? Do you miss writing, being a journalist, being free to write?

SEC. COLOMA: Siguro pagkatapos ng anim ng taon nandoon tayo sa kabila ay maganda rin naman iyong nandoon tayo din naman sa hanay ng ating mga kasamahan mamahayag.

TULFO: Pero marami talagang problema, Sec, yung mga journalists. And most of us, we know na ang problema talaga sa probinsya ay yung suweldo nga ng mga journalist. Kaya sa baba ng suweldo, minsan walang sweldo, napipilitan silang… alam mo na, makipag-deal sa mga pulitiko A, tapos pulitiko B. Tapos inaasar yung isa, tapos nambabaril. Yun ho talaga yung problema, sir, yung suweldo ho talaga. Don’t you agree, sir?

COLOMA: Kailangan humanap tayo ng paraan kung paano natin mapapalakas ang mga institusyon ng journalismo. Salamat na lamang mayroong social media ngayon, mayroon din citizen journalism, hindi na kinakailangang umasa lamang sa mga malalaking institusyon. Nailalabas din naman natin at naiisiwalat din natin yung katotohanan. Kailangan pa rin yung ibayong consciousness ng ating publiko na hinggil sa kahalagahan ng kalayaan sa pamamahayag.

TULFO: Sir, matanong lang, sir. Idurugtong ko nalang po yung tanong na ‘to tutal pinag-uusapan na rin natin yung journalism, broadcasting, lahat po, print, etc. Kasi diba po inanunsyo niyo po na ibebenta yung Channel 13. It was last week or a couple of weeks back ‘no? Pero hindi po klaro, sir, kung sino na yung mga nag-bid, may nakabili na ba? Naayos na ba yung problema doon sa—kasi alam ko may naghahabol din dyan eh. May mga labor problems ho dyan eh, Secretary.

COLOMA: Antabayanan natin yung paglalabas ng Governance Commission for GOCCs o GCG ng detalyadong timetable at programa para dyan, Martin at Erwin. Ang inanunsyo pa lamang nila ay aprobado na yung pagsasapribado muli nito. Ito po ay—sa ganito pong hakbang ay tumutulong po yung Development Bank of the Philippines at privatization manager. Maglalabas p0 ng mga detalyadong guidelines. Meron lang pong inaasikasong mga detalye para maging ganap yung announcement.

ANDANAR: Sir, kasi sir, nung nabasa ko po parang 1.3 billion pesos, hindi kaya parang ang baba ng benta? Ang alam natin yung binebenta yung kabilang estasyon, ilang billion yung inaabot iyung bid eh. Pero ito 1.3(B) bid. And to think that napaka—I think nag-iisang franchise nalang itong natitira eh.

COLOMA: Panatag tayo na sa actual na bidding ay magiging higit na mataas naman yung mga offered bids dyan ‘no. Dahil nga alam natin na ito na yung kahuli-hulihang free TV station na ika nga. Free TV po iyan, hindi po iyan cable, at siguro naman ibibigay yan na premium nung mga prospective bidders. Isa pa, merong pang—hindi lang naman isang free TV station ang makukuha nila dahil sa digital technology, yung bandwidth na available sa IBC maari pang magkasya ang dalawa hanggang tatlong cable TV channels. Kaya iyon ang dapat isaaalang-alang ng mga prospective bidders. Meron din tayong inaasikaso na pagtugon doon sa mga requirements for separation benefits ng mga empleyado at yung pag-satisfy din sa mga tax delinquency — halos 30 taon din kasi ang lumipas simula nung nabago status niyang IBC at napasakamay ng pamahalaan. During that period ay maraming na-incur na tax liabilities, Erwin at Martin. Hindi ganoong kadaling solusyunan.

ERWIN: Sino-sino na ho Sir ang nag-express? Sino-sino na ho yung mga nag-express? Kung ayaw ninyo hong sabihin, sir, pero mayroon po bang mga nagpahayag na ng interes na local businessmen or mga foreigner po ba, can you tell us, sir?

COLOMA: Well, mayroon pong constitutional limitation dyan sa foreign ownership, alam po natin yan. Marami naman pong nagtatanong nung isinasa-proseso pa yung privatization proposal at nung inanunsyo ‘yan ng GCG last week ay mayroon po tayong nabasang pangalan ng mga grupo na interesado hinggil dyan.

ANDARA: Kasi nagpaplano kami ni pareng Erwin na—

ERWIN: Easy.

COLOMA: Magandang development ‘yun —

ANDARA: Magbi-bid tayo.

ERWIN: Isama na natin si Secretary, CEO.

ERWIN: Anyway, thank you very much Secretary Sonny Coloma again for you time again with us this morning. Magandang Umaga! Mabuhay!

COLOMA: Maraming salamat at magandang umaga sa inyo.