USEC. IGNACIO: Magandang umaga, Pilipinas, at sa lahat ng ating mga kababayan saan mang panig ng mundo. Ngayon po ay Lunes, March 21, 2022. Ngayong umaga, pag-uusapan natin ang nakatakdang pagbaba ng presyo ng langis bukas, ang panukalang 4-day work week, at usapin tungkol sa COVID-19 pandemic. Ako po si Usec. Rocky Ignacio. Simulan na po natin ang Public Briefing #LagingHandaPH.

Una sa ating mga balita: Muling pinagpapaliwanag ng Senate Committee on Sports ang Philippine Athletics Track and Field Association or PATAFA kaugnay sa isinampa nitong arbitration case laban sa pole vaulter na si EJ Obiena sa kabila nang nagpapatuloy na mediation proceeding sa Senado. Narito ang report:

[VTR]

USEC. IGNACIO: Good news po dahil bukas nakatakdang magkaroon ng price rollback ang mga produktong petrolyo dito sa Pilipinas. Pero ayon sa International Energy Agency, posibleng panandalian lang iyan. Kaugnay niyan, makakausap po natin si Department of Energy Undersecretary Gerardo Erguiza. Good morning po, Usec.

Okay, babalikan po natin si Usec. Erguiza. Aayusin lang po natin ang ating linya ng komunikasyon sa kaniyang hanay. Samantala, nananatili sa very low risk para sa COVID-19 ang Pilipinas ayon po sa OCTA Research. Sa pag-aaral ng grupo, base sa datos ng Johns Hopkins University at Our World in Data as of March 18, nasa mahigit limandaan ang daily average COVID-19 cases sa Pilipinas ngayong linggo. Twenty-two percent itong mas mababa kumpara sa sinundang linggo. Nasa 0.47 naman ang average daily attack rate o bilang ng mga nagpupositibo sa kada isandaang libong populasyon. Ayon pa sa OCTA, nasa very low risk din ang mga bansang Timor Leste, Taiwan, Cambodia at China. Pero sa East Asia, sinabi ng OCTA na isa ang China sa mga nakakaranas ngayon ng COVID-19 surge kasama ang South Korea, Vietnam at Laos.

Samantala, hinihikayat din ang mga private employers na makiisa sa panukalang 4-day work week scheme. Kaugnay niyan ay makakausap po natin mula sa Department of Labor and Employment Undersecretary Benjo Benavidez. Magandang umaga po, Usec.

DOLE USEC. BENAVIDEZ: Hi! Magandang umaga po, Usec. Rocky. At magandang umaga sa ating mga tagapanood.

USEC. IGNACIO: Opo. Usec., ano ang palagay ng DOLE dito sa proposal na 4-day work week bilang tugon daw po sa pagmahal ng gasolina at iba pang expenses? Sang-ayon po ba kayong ipatupad ito sa parehong private at public sector?

DOLE USEC. BENAVIDEZ: Maraming salamat, Usec. Rocky. Pero alam ninyo po, mainam na may mga ganitong panukala para na rin matulungan natin iyong mga manggagawa, lalung-lalo na ngayong tumataas po iyong presyo ng gasolina at iba pang commodities. I-inform lang po natin ang publiko, ang 4-day work week po ay hindi po ito bago. Ginamit na rin po ito noong mga nakaraang krisis pampinansyal at ginagawa rin po ito ng ibang mga pribadong kumpaniya.

Ang 4-day work week po, Usec. Rocky, sa ating mga tagapanood, ito po ay isang uri ng alternative work arrangement. At ang pagpapatupad po nito sa mga pribadong kumpaniya ay bahagi po ng tinatawag nating management prerogative. Ang pagpapatupad naman po nito sa pampublikong sektor, we defer to the Civil Service Commission. Pero sa mga nakaraang panahon, ang ganito pong uri ng work arrangement ay naipatupad na rin sa mga ibang tanggapan ng pamahalaan.

USEC. IGNACIO: Opo. Sakali pong aprubahan ito ni Pangulong Duterte, paano raw po iyong magiging payment terms sa mga empleyado? Hindi ba maapektuhan daw po itong sasahurin nila sa mungkahing 10 hours a day trabaho for … para po dito sa four days? Puwede bang i-consider ang dalawa raw pong extra hours a day sa overtime pay? Kasi ganito rin po iyong naging tanong ni Cresilyn Catarong ng SMNI News, ano raw po iyong naging tugon ng employees at maging ng employers sa naturang mungkahi?

DOLE USEC. BENAVIDEZ: Sige po, detalyehin po natin iyong kasagutan po dito sapagka’t kailangan pong mas malinaw na maintindihan ng mamamayan at ng ating mga kababayang manggagawa, gayundin iyong mga employers kung papaano ba ipapatupad iyong 4-day work week.

Now, ipagpalagay po natin na anim na araw ang normal na work week ng isang manggagawa kasi ito naman po iyong kalakaran sa pribadong sektor. Karamihan sa mga kumpaniya, ang araw ng kanilang pasok ay anim na araw sa loob ng isang linggo. Doon po sa isang linggong iyon, mayroon pong 48 hours na trabaho. Ito po iyong tinatawag po nating normal hours of work.

Now, dalawa po ang puwedeng maging opsyon ng mga employers sa pagpapatupad ng ganitong work arrangement na 4-day work sa pakikipag-ugnayan na rin sa mga manggagawa. Una po, puwede po nilang i-compress o paikliin po iyong araw, we compressed the work week, the normal work week of six days to four days, but at the same time, niri-retain pa rin po natin iyong normal hours of work in a week na 48 hours. Magiging apat na araw na lang ang pasok sa dating anim na araw pero iku-compress lang po natin iyong oras ng 48 hours of normal work in a week.

Iyong pangalawa po na puwedeng gawin ng employers sa pag-implement ng 4-day work week, babawasan iyong araw ng pasok. At dahil po diyan, mababawasan din po iyong oras ng pasok sa loob ng isang linggo.

So karaniwan po, ang ginagawa ng mga kumpaniya ay iyong unang opsyon – kinu-compress lang po nila iyong araw ng pasok from six to four hours. Now, ang usapin po sa pagbaba, bayad ba ang sahod? Dapat bayad. Anumang minuto o oras ng pagtatrabaho, bayad po iyon. Pero mayroon po tayong provision po sa Labor Code of the Philippines na anumang oras na lampas po sa walong oras, ito po ay tinatawag po nating overtime work. At dahil ito po ay overtime work, kailangan pong may karampatang pagbabayad ng overtime pay.

Pero since ang compressed work week po ay isang special work arrangement, mayroon pong isang jurisprudence na inilabas ang Supreme Court. Kung hindi po ako nagkakamali, ito po iyong Bisig Manggagawa sa Tryco kung saan pinayagan po dito na i-waive ng manggagawa iyong overtime premium. Pero ito po ay tinatrato po natin bilang isang exception rather than general rule.

So kung mayroon pong mga pag-uusap, at ang pag-uusap po ay patungkol po sa compressed work week kung saan temporary lang naman po ang implementation, iyong dating anim na araw ay ginawang apat na araw, mayroon pong waiver po ng overtime premium, doon po sa kasong iyon ay pinayagan po na ma-waive iyong overtime premium. But generally po, the rule should be, any hour in excess, any work in excess of eight hour is

overtime work at kailangan pong magbayad ng overtime pay.

Sana po naging malinaw iyong maikli po nating diskusyon patungkol po dito.

USEC. IGNACIO: Opo. Kasi nga iyong binabanggit nila, kung iku-compress mo iyong oras mo dahil mayroong isang araw na wala kang pasok, iyon po iyong tinatanong nila, kung iyong idadagdag—

DOLE USEC. BENAVIDEZ: Tama po iyon, madadagdagan po. Iyon dati pong walong oras, madadagdagan po ng dalawa o apat na oras. Ibig pong sabihin noon, lalampas na po sa normal na oras ng pagtatrabaho na nakapaloob po sa Labor Code of the Philippines. Overtime work na po iyon.

Now, kung mayroon po silang agreement, memorandum of agreement o kaya anumang porma ng agreement, consistent with the jurisprudence ng Bisig Manggagawa, puwede pong ma-waive iyong overtime premium. Generally po, kailangan po talagang magbayad ng overtime pay, kasi in excess po iyon. Napakalinaw po ng probisyon po ng Labor Code, ano man pong oras na susobra sa walong oras ay overtime po.

USEC. IGNACIO: Opo. Pero iyong tanong po nila, Usec.: So bale ang magiging day off mo – kasi kasama rin iyong kung Friday – iyong magiging day off mo na magiging dalawa na o tatlong araw na po iyong day off?

DOLE USEC. BENAVIDEZ: Oo, tatlong araw na po ang day off.

USEC. IGNACIO: So, iyon nga po iyong tinatanong nila kung maituturing pa rin na [overtime?]. Sabi nga po ninyo, maituturing pa rin na ito ay isang overtime pay.

DOLE USEC. BENAVIDEZ: Kung sila po ay papagtrabahuhin pa rin doon sa panlima o pang-anim o pampitong araw ay huwag na po tayong mag-implementa ng four-day work week. At kung sila man po ay papagtrabahuhin, iyon po ay normal hours of work po iyon. Pero kapag sila po ay nagtrabaho pa rin in excess of eight hours doon po sa pang-lima, pang-anim o pampitong araw, may corresponding payment po iyan ng premium pay, hindi lamang po ng overtime pay, kung hindi iyong premium pay po para po doon sa rest day. Kasi may karagdagan po iyan na premium pay kapag ang isang manggagawa ay pinagtrabaho po natin doon sa mga araw na itinuturing po niyang rest day. Ito po ay para sa mga pribadong sector ha!

USEC. IGNACIO: Opo. Isunod ko na po iyong tanong mula kay Janice Ingente ng UNTV: Kailan daw po posibleng madesisyunan itong wage hike petition? Ano daw po iyong possibility na ma-deny ito if ever na magkaroon daw po ng bigtime rollback sa presyo ng langis? At ano na daw po iyong mga kino-consider sa pag-apruba ng wage hike?

DOLE USEC. BENAVIDEZ: Well, alam naman po natin na mayroon nang mga rehiyon, kung hindi po ako nagkakamali, anim na rehiyon kung saan nakasampa na iyong mga petition for wage increase. Hindi po ako makakapagbigay ng eksaktong period kung kailan po makakapaglabas ng desisyon ang mga board, kasi ito po ay kailangang iproseso nang naaayon po sa itinatakdang rules and regulation. Magpapatawag po ito ng hearing, magpapatawag po ito ng public consultation. Iyong mga nakaraan po nating wage increases, dumaan sa ganitong proseso at ngayon po, ganoon din po iyong prosesong pagdadaanan.

So, most probably, mga May or June magkakaroon po tayo ng mga desisyon po ng ating mga board. Pero mayroon po kasing mga petition na lately lang nai-file. Good for the petition na nai-file na po earlier – ito po ay initially na-assess na ng ating mga Regional Tripartite Wages and Productivity Board.

USEC. IGNACIO: Opo. May freedom pa rin daw po kaya ang private employees kung ipatutupad itong four-day work week o hindi? Kasi may ilang industriya kasing nagri-require ng physical presence sa mga empleyado kagaya ng sa manufacturing?

DOLE USEC. BENAVIDEZ: Well, ang pagpapatupad po ng four-day work week ay isang management prerogative, although puwede po itong gawing polisiya, isa sa polisiya ng pamahalaan. Pero kung tayo naman po sa gobyerno, kapag naglalabas ng mga polisiya, isinasaalang-alang din po natin, una, iyong kakayahan ng mga negosyante at mga employer na makapag-adapt.

Pangalawa, iyong sector na maaapektuhan. For example sa retail, lalabas po tayo sa mga mall, almost every day po iyong pasok po nila, isang araw pong rest day. Pero iyong kumpanya, araw-araw po iyong operation po nila.

So, sa pagpapatupad po ng four-day work week kailangan pong isaalang-alang iyong nature o iyong business operation o business model ng isang negosyo kung ito ba ay makakabenepisyo sa kanila bilang isang negosyante at sa kanilang mga manggagawa. Directly, kung dati iyong anim na araw silang pumapasok at ngayon ay apat na araw na lang, may bawas nga po, may bawas nga po sa gastusin. Pero in the long run, titingnan po natin ito kung masu-sustain ba ito ng negosyo.

USEC. IGNACIO: Opo. Papayagan ba ang mga LGU daw po na magdesisyon sa bagay na ito? Nauna na po kasi, Usec, inanunsiyo ng Iloilo City na susundin nila itong four-day work week sa mga government employee magsisimula po sa March 28, kahit po wala pang pinal na desisyon si Pangulong Duterte?

DOLE USEC. BENAVIDEZ: Usec. Rocky, ito pong mga usapin na ito, we defer to the Civil Service Commission. Sila po iyong sa tingin ko iyong pangunahing ahensiya ang mayroon pong hurisdiksyon o expertise on this matter. Pero alam po ninyo ang public service, hindi po nito kinikilala iyong oras o iyong araw ng pasok, 24/7 naman po tayo. Now, just in case po, magpatupad po ng four-day work week ang isa pong tanggapan ng pamahalaan, kailangang siguraduhin lang po natin na hindi makukompromiso ang public service, na tuluy-tuloy pa rin po ang pagbibigay po natin ng serbisyo sa ating mga kliyente, kahit po tayo ay nasa four-day work.

USEC. IGNACIO: Opo. Puwede ba daw pong maging permanent option iyong four-day work week kagaya sa ibang bansa o dapat ay panandalian lamang? Ano daw po ang long-term effect nito sa ekonomiya at productivity ng bansa?

Ganito rin po iyong tanong ni Sam Medenilla ng Business Mirror: Kung may cap po ba kung gaano katagal puwedeng mag-implement ang isang company ng compressed work-week? If yes, gaano po katagal ito pupuwedeng ipatupad?

DOLE USEC. BENAVIDEZ: Well, ang adoption and implementation po nito ay na-mention ko na, it’s a management prerogative. Siguro po bigyan pa rin po natin ng laya iyong mga negosyo kung ito ba ay permanente na nilang i-adopt o i-implement o panandalian lamang. Kung ito po ay permanente na po nilang ia-adopt, sa tingin ko magdadagdag sila ng tao, sapagkat kung sila ay 24/7 operation, kailangan po nila ng dagdag na tao, mas dadami po ang ating mga manggagawa.

Now, kung ito ay panandalian lamang po nilang gagamitin, siguraduhin po natin na mayroon po silang mga transition plan sa pagpapalit ng mga work schedule at work arrangement at hindi naman po sobrang naaapektuhan o naaagrabiyado iyong ating mga manggagawa sa pagpapalit po ng mga work arrangement.

USEC. IGNACIO: Usec, basahin ko na lang itong clarification ni Tuesday Niu ng DZBB, sabi niya: Pero kaya nga four-day work week na ten hours a day, kasi nga iyong walong oras na pang-fifth day ay ikakalat sa four days na pasok. So, hindi dapat siya ituring na overtime.  Pero kung lalagpas sa 40 hours sa four days, iyon po ang overtime?

DOLE USEC. BENAVIDEZ: Well, hindi po iyan iyong nakapaloob sa ating Labor Code of the Philippines. Ang kagawaran po, ang Department of Labor po ay isang executive department. Ini-implement po natin kung ano po iyong mga nakaatas sa atin sa Labor Code of the Philippines. Kaya nga po, kahit po sinabi ko po kanina na ang general rule ay iyong anumang oras na lalampas po sa walong oras ay overtime work at kailangan pong magbayad ng overtime pay. Mayroon po tayong mga puwedeng gawin o isang memorandum of agreement kung saan magkakaroon ng isang implementation ng  compressed work week at doon po sa agreement na iyon ay puwede pong i-waive base na rin doon po sa desisyon ng Korte Suprema na ang mga manggagawa ay nag-waive po ng kanilang karapatang mangolekta o to demand  for overtime premium in exchange na rin  doon po sa benepisyong makukuha nila in the implementation of that compressed work week, reducing the number of days from six days to four days. So, kailangan po iyan na mapag-usapan ng kumpanya at ng kanilang mga manggagawa at ito po ay isulat nang sa ganoon ay malinaw iyong terms and conditions ng kanilang agreement sa pagpapatupad po ng bagong work arrangement kagaya ng four-day work week.

USEC. IGNACIO: Opo. Pahabol pong tanong naman ni Louisa Erispe ng PTV: Papaano daw po kung arawan naman ang sahod ng mga manggagawa? Hindi ba sila mapipilitan na makaltasan ng sahod?

DOLE USEC. BENAVIDEZ: Well, ganoon pa rin po iyon. Iyong oras po kasi ng trabaho, iyong oras, iyong 48 hours will still be the same, so hindi po mababawasan iyong sahod.  Pero kung ang isang kumpanya ay mag-i-implement po ng reduction of work days, eh may kabawasan po iyon sa sahod.

Ang pag-uusapan po natin, kailangan po nating i-clarify: Ano ba iyong mga standard? Standard po sa normal work week at normal hours of work. Kung hindi po naapektuhan iyong normal hours of work, 48 hours pa rin kahit daily or monthly paid ka, bayad ka po, kailangang makuha mo pa rin iyong natatanggap mong sahod. Ito po ay base sa prinsipyong ‘non-diminution of benefits.’

USEC. IGNACIO: Usec, ano naman daw ang reaksiyon ng DOLE na hindi inaprubahan ng Fiscal Incentive Review Board iyon daw pong panawagang i-extend muna ang work-from-home scheme ng BPO industries. Wala po bang masasabi o say ang DOLE sa desisyong ito?

USEC. BENJO BENAVIDEZ: Dito po sa isyung ito, kailangan po natin i-distinguish kung ano iyong mga issues na involved. Una, iyong isyu sa telecommuting work arrangement, given po iyan may batas po tayo diyan, may implementing rules and regulations tayo.

Ang mga kumpanya ay maaaring magpatupad ng tele-commuting work arrangements pero ito po ay boluntaryo at hindi po mandatory na ini-impose po ng pamahalaan. So, as we speak, may discretion pa rin iyong mga employer na magpatupad ng tele-commuting work arrangement.

Iyong pangalawa pong issue dito iyong enjoyment o entitlement doon po sa tax incentive na ibinibigay po under the PEZA and CREATE Law kung saan ang pagkakaalam ko, ang mga PEZA registered o iyong mga rehistradong kumpanya ay hindi po nila puwedeng i-avail iyong mga tinatawag na fiscal and non-fiscal incentives unless iyong operations po nila o iyong bulk ng kanilang operation ay nasa loob ng mga ecozones. So, tingnan po natin ito sa aspetong labor and employment and at the same time taxation.

USEC. ROCKY IGNACIO: Okay. Kami po ay nagpapasalamat sa inyong impormasyon at panahon sa amin, Undersecretary Benjo Benavidez, mula po sa Department of Labor and Employment.

USEC. BENJO BENAVIDEZ: Maraming salamat at magandang umaga po ulit.

USEC. ROCKY IGNACIO: Samantala, alamin naman natin ang pahayag ng Civil Service Commission tungkol pa rin sa mungkahing 4-day work week, kasama po natin si Commissioner Atty. Aileen Lizada. Good morning po, Commissioner.

ATTY.  AILEEN LIZADA: Good morning po, USec. Rocky, at sa lahat po ng nakikinig at nanunood. Magandang umaga po.

USEC. ROCKY IGNACIO: Opo. Attorney, suportado po ba ng Civil Service Commission itong proposed 4-day work week para po sa government workers? Bakit o bakit hindi?

ATTY.  AILEEN LIZADA: Matagal na pong suportado, USec. Rocky, ng CSC ang 4-day work week. Sa katunayan may na-issue po kaming CSC MC No. 18 series of 2020 pa po ito, dated October 15, 2020.

Ito ho iyong data na isyu ng komisyon, itong MC na ito. Covered po dito, sino ang covered? All heads of constitutional bodies, departments, bureaus, and agencies of the national government, LGUs, GOCCs with original charters, state universities and colleges.

Ang subject nitong MC na ito ay amendment to the revised interims rules for and guidelines for alternative work arrangement or AWA during the period of state of public health and emergency due to covid-19 pandemic.

So, dito nakalagay ang alternative work arrangements na lima. Ang isa po diyan ay ating 4- day compressed work week. So, matagal na pong may 4-day compressed work week since 2020 po at ang validity po nito ay hanggang sa declaration po ng public state of emergency which will end sometime on September 10, 2022, USec. Rocky. So, matagal na pong suportado.

USEC. ROCKY IGNACIO: Opo. So, bale balikan ko lang po iyong naitanong ko kanina kay USec. Benavidez. So, papayagan po ba iyong LGU na magdesisyon sa bagay na ito? Nauna na daw po kasing inanunsiyo ng Iloilo City na susundin nila iyong 4-day work week sa mga government employees starting March 28, kahit daw po wala pang pinal na desisyon si Pangulong Duterte?

ATTY.  AILEEN LIZADA: Noong October pa po MC 18 October 15, 2020 binigyan na po natin ang different heads of agencies including ho ang mga LGUs to choose from the different work arrangements.

Ano ho iyong puwede nilang pagpilian base ho sa mga kondisyon? So, right now if it is for the oil crisis, puwede ho nilang piliin ang 4-day work week. Iyong compressed 4-day work week, USec. Rocky.

USEC. ROCKY IGNACIO: Opo. Sakali daw pong aprubahan ito Attorney ng Pangulo, paano po masisigurong hindi maaapektuhan ang government services para daw po sa ating mga kababayan?

ATTY.  AILEEN LIZADA: Okay, klaruhin lang po natin. Ano ho ang ibig sabihin ng 4-day compressed work week. Hindi ho ibig sabihin na Monday, Tuesday Wednesday, Thursday may tao ang opisina, Friday walang tao, hindi ho. Or Tuesday, Wednesday, Thursday, Friday may tao ang opisina Monday walang tao. Hindi ho iyan ang 4-day compressed work week.

Kinakailangan pong may tao ang opisina, hindi o unmanned ang ating opisina. So, base din ho ito sa pagpipilian ng HR at together with the head of agencies or the Local Chief Executives concerned. So, puwede hong iyong Monday to Thursday or Tuesday to Friday pero hindi puwedeng isang araw na walang empleyado.

So, tuloy-tuloy pa rin ho ang pagtrabaho during 4-day compressed work week. Just a reminder, ang heads of offices po, kung pipiliin ninyo ang 4-day compressed work week, isipin lang din ho natin ang mental health, wellness, pati ang work life balance po ng mga kawani ng gobyerno. Ten hours in the office po is medyo very challenging.

So, puwede ho nating i-combine itong 4-day work week with work from home. So, for example po, 4-day sa opisina at iyong isang araw ay work from home but subject still to the guidelines of MC No. 18.

So, ano iyong puwedeng ipa-work from home natin? Mga research, policy formulation, project work, computer programming, data base maintenance among others. So, tingnan lang ho nila kung ano iyong puwedeng i-work from home po.

USEC. ROCKY IGNACIO: Opo. Attorney, kailangan pa rin pa daw po ba na maglabas ng panibagong guidelines specifically for the 4-day work week?

ATTY.  AILEEN LIZADA: USec. Rocky, hindi na po. Kasi sa ngayon po, sa ngayon gusto ko lang i-point out na valid po ang MC No. 18 during the state of the public health emergency which is ang known declaration po ay September 10, 2022.

Kaya po ang bagong komisyon ngayon ay inaayos na po namin ang pag-institutionalize na gawing permanente ang mga polisiya para sa flexy work arrangement para mayroon na ho tayong permanent guidelines, may default na po ang gobyerno. Hindi ho kinakailangang maglabas uli ang CSC ng bagong dokumento.

So, pandemic, endemic, disasters, calamities baha, bagyo, mayroon na ho tayo. So, hintayin na lang ho natin na in the weeks to come malapit na hong lumabas. Inaayos na lang po at pina-finalize ng bagong komisyon, USec. Rocky.

USEC. ROCKY IGNACIO: Opo. Pero, Attorney, ano po iyong mga measures iyong nakikita ninyo na puwedeng gawin ng government offices para naman po tulungan itong mga empleyado natin sa gitna nang pagmahal po ng gasolina at iba pang bilihin?

ATTY.  AILEEN LIZADA: Okey, part po noong ating MC, mayroon ho tayong support mechanism. Ang part po doon ay Paragraph V, reasonable transportation facilities whenever practicable and subject to budgeting, accounting and auditing rules and regulations.

Kaya kung mayroon ho tayong mga bus, mga coaster, mga van puwede hong gamitin ng LGUs, State Universities and Colleges, NGAs, para ho mayroon ho tayong designated pick-up points. Kung anong oras, parang school bus kumbaga, ito ay government bus para sa mga empleyado.

So, puwede ho natin gawin iyon and mayroon din pong nakalagay sa isang paragraph po, Paragraph F, other monetary and forms of incentives as may be allowed by the Office of the President or other authorized agencies or upon approval of the heads of agencies subject to budgeting, accounting and auditing rules and regulations. So, mayroon pong support mechanism.

USEC. ROCKY IGNACIO:  Opo. Attorney, sa ngayon po ay ano naman po ang commitment ng Civil Service sa public service delivery under the leadership ng bago pong Chairperson na si former Cabinet Secretary Karlo Nograles?

ATTY.  AILEEN LIZADA: Under ho sa Chairmanship ni Chair Karlo Nograles, ang mga priorities po na sinabi ni Chair Karlo sa kaniyang inaugural message po ay Number 1, i-modernize ang paghatid ng public service delivery at i-professionalize ang civil service.

Number 2, to continue leveraging digital tools for professionalizing civil servant. Number 3, to ensure that future policies for human resources will work for women in government.

Number 4, explore the possibility of continuing to allow flexible work arrangement; and Number 5, to visit and consult the different divisions and see regional offices and field offices para pakinggan ang kanilang concerns at mga suhestiyon para makagawa ng magandang plano para sa civil service po.

USEC. ROCKY IGNACIO: Opo. Attorney, mga dagdag na reminders po at announcement para sa ating mga kababayan, ang Civil Service Commission. Go ahead Attorney.

ATTY.  AILEEN LIZADA: Salamat, USec. Rocky, sa general public mayroon ho tayong dalawang pen and paper test. Ito ay gagawin sa June 19 and August 7 in all 16 regional offices, kasama po ang NCR dito. Covered po ang professional and sub-prof exams.

Number two, aside sa pen-and-paper test, na malawakan pong pen-and-paper test, mayroon tayong mini exams po at ito ay ang tinatawag natin na “computerized exams” or COMEX. Mayroon ho tayo sa Regions II, III, IV, VI, VII, VIII, XI, XII, NCR, CAR, Caraga. Usually po ang mga exams na ito ay three times a week. Please coordinate na lang po sa mga respective regions para sa COMEX.

At mayroon din ho tayong simultaneous special exams po para sa fire officer exam, penology officer exam and basic competency on local treasury exam sa October 23, 2022.

Next, again, sa general public, kung may gusto kayong i-report or kung may mga complaints po kayo or suggestions, puwede ninyo po kaming ma-contact sa Contact Center ng Bayan or CCB sa tatlong paraan: Puwede hong email, ang email address po ay contactcenterngbayan.gov.ph, or [tumawag] sa PLDT po 16565, or [via] text message po sa 0908-881-6565.

Lastly, sa mga kawani ng gobyerno, mayroon ho tayong joint COMELEC-CSC advisory on electioneering and partisan political activities. Ito po ay mga dos and don’ts during campaign period. Neutral po dapat tayo. Focused lang po dapat tayo sa ating trabaho para tuluy-tuloy ang efficient discharge of our duties and functions.

Maraming salamat, Usec. Rocky.

USEC. IGNACIO: Maraming salamat din po, Commissioner Atty. Aileen Lizada mula po sa Civil Service Commission. Salamat, Attorney.

CSC COMMISSIONER LIZADA: Thank you, Usec.

USEC. IGNACIO: Samantala, nananatiling very low risk mula sa COVID-19 virus ang buong Pilipinas sa kabila ng surge na nararanasan sa mga kalapit nating bansa kagaya po ng Hong Kong at South Korea. Kumustahin natin ang kahandaan ng Pilipinas sakaling umabot dito ang COVID-19 surge, makakausap po natin si Infectious Diseases Expert at miyembro ng DOH Technical Advisory Group na si Dr. Edsel Salvaña. Good morning po, Dok?

DR. EDSEL SALVAÑA: Good morning, Usec. Rocky. Good morning sa lahat ng nanunood.

USEC. IGNACIO: Opo. Dok Edsel, may posibilidad bang umabot ulit dito sa Pilipinas – huwag naman, ano – itong current surge na nararanasan po sa ibang bansa?

DR. EDSEL SALVAÑA: Well, there’s always a possibility na mag-spike tayo ulit kasi ang COVID naman, ang [daming] surprises na pinakita sa atin. Ngunit important na gamitin pa rin natin iyong mga tools na alam nating gumagana para masugpo ang paglaganap ng COVID-19, kasama po rito iyong ating vaccination at lalung-lalo na doon sa mga hindi pa nagpapa-boost at three months na, you’re above 18 years old, magpa-boost na po tayo para sa karagdagang proteksiyon. At sa lahat po, manatili po tayong gumamit ng ating masks at iwasan po natin ang [mga risky] activities lalung-lalo na [kung hindi ka] makapag-distance nang maayos or kailangang tanggalin iyong mask at lalung-lalo na kung hindi pa po tayo bakunado.

USEC. IGNACIO: Opo. Dok Edsel, isunod ko na po iyong tanong ni Aiko Miguel ng UNTV: Anu-ano pong mga bansa sa ngayon ang binabantayan ng pamahalaan na nakakaranas ng COVID-19 resurges? Hindi raw po ba irirekomenda ang muling paghihigpit or pagpapatupad muna ng travel ban sa mga bansa like sa China at South Korea?

DR. EDSEL SALVAÑA: Well, ang travel ban kasi, medyo mabigat din lalung-lalo na marami tayong Pilipino na umuuwi, back and forth. And sa ngayon, dahil sa tumataas naman iyong lebel ng ating vaccination, nagiging sapat naman po iyong proteksiyon lalung-lalo na patuloy ang paggamit ng tao ng mga masks. At sa ngayon, itutuloy pa rin natin iyong pre-departure testing lalung-lalo na doon sa places na maraming kaso para mabawasan iyong risk na may makapasok dito na mayroong COVID.

USEC. IGNACIO: Opo. Tanong po ni Mark Fetalco ng PTV para raw po mas maunawaan ng ating mga kababayan: Gaano raw po kahalaga ang hybrid immunity para raw po maiwasan ang isa pang COVID-19 surge lalo na po sa harap ng mga sub-variant na sinasabing nagtutulak pataas ng kaso sa ibang bansa?

DR. EDSEL SALVAÑA: Well, iyong tinatawag na hybrid immunity, dalawang klase ito ‘no. So kung nagkaroon ka ng COVID tapos nagpabakuna ka, so hybrid immunity iyon. Or kung nabakunahan ka tapos nagkaroon ka ng breakthrough infection, ang tawag doon ay hybrid immunity. Parang na-boost ng natural infection iyong dati mong pagpabakuna.

Now, in general, ayaw mo talagang mahawa ng COVID as much as possible dahil kahit bakunado tayo, mababa iyong tiyansa na mamatay pero hindi po pa rin iyong zero. Pero kung magkaroon ng isang breakthrough infection or nagkaroon na kayo ng COVID at nakapagbakuna kayo, that kind of immunity is actually the most durable and the most effective dahil kinumpara po nila iyan sa mga taong hindi pa nagpapabakuna at natural immunity [lang], malayung-malayo po talaga iyong epekto compared to hybrid immunity.

At doon naman sa mga nabakunahan at hindi pa nagkaka-COVID and later on nagkaroon ng breakthrough, hindi pa rin kasing lakas compared doon sa hybrid immunity. The best pa rin is hindi po talaga tayo mahawa at tuloy po tayong magpa-vaccinate and magpa-boost. Ngunit kung magkaroon man ng breakthrough infection, iyong risk na mild lang iyong lalabas at iyong subsequent immunity and protection against re-infection, napakalakas po.

USEC. IGNACIO: Opo. Dahil sa banta ng possible surge nga po, how soon po planong i-rollout naman ng pamahalaan itong fourth vaccine dose o itong tinatawag nating second booster shot lalo’t para raw ito sa vulnerable sectors?

DR. EDSEL SALVAÑA: So iyong fourth vaccine dose, actually hindi pa malawak iyong pag-implement nito worldwide eh. Even sa US hindi pa nila masyadong tinitingnan, except doon sa mga immunocompromised. May listahan talaga ng severely and moderately immunocompromised at pinag-aaralan na rin po ito ng FDA natin para ma-extend po iyong EUA para dito.

Pero sa general public po, the data here is very, very preliminary at kinakailangan pa po ito ng karagdagang pag-aaral. Ang alam po talaga natin is kailangan talaga nating i-push itong third dose, iyong booster dose kasi marami pa rin ang hindi nagpapa-booster, at alam natin na makakatulong talaga ito lalung-lalo na protection from Omicron.

USEC. IGNACIO: Opo. Tanong po ni Lei Alviz ng GMA News: Masasabi raw po bang may herd immunity na ang Pilipinas laban sa COVID-19?

DR. EDSEL SALVAÑA: Well, unang-una, iyong herd immunity that people think about na hindi na mahahawa, hindi po iyon achievable with the current vaccines that we have. Dahil iyong mga bakuna natin, bagama’t napaka-effective mag-prevent ng severe disease and death, iyong prevention niya ng infection from 90% dati, noong kauna-unahang virus, wala pang variants, naging mga 30 to 40 percent na lang iyong efficacy niya for preventing infection.

So hindi na po herd immunity ang tawag doon kasi wala na naman siyang masyadong napi-prevent na transmission, 30 to 40 percent na lang. At kahit i-vaccinate mo lahat ng tao, hindi ka makakaabot doon sa tinatawag na sterilizing immunity na kahit may case, hindi na siya makakakalat – magkakaroon pa rin ng breakthrough. Ang important is that iyong epekto ng any of these outbreaks katulad noong nakita natin sa Omicron, is really tempered by the level of vaccination to the point na iyong mga mamamatay ay nasa level na lang na nakikita natin sa trangkaso, hindi na doon sa level ng unvaccinated na COVID na up to ten percent ay puwedeng mamatay lalung-lalo na doon sa vulnerable population.

USEC. IGNACIO: Opo. Pero sa ngayon, Dok, kumusta po iyong status ng ating primary at booster shots sa Pilipinas? Ilan na po iyong ating tinatarget pang mabakunahan?

DR. EDSEL SALVAÑA: Well, sa ngayon, actually iyong pinakita talaga ng NVOC, umaabot naman tayo doon sa mga 70% sa target. Iyong boosters, kailangan pa talaga nating habulin. But the bottom line is, because, iyon nga, nagkakaroon ng breakthrough infections with Omicron, ang target mo talaga diyan is as high as possible. Para kung mayroon mang makalusot na infection, magiging mild lang or doon sa 30 to 40 percent, hindi talaga sila mahahawa. So kailangan talaga natin i-increase as much as possible iyong ating mababakunahan at i-push pa po natin iyong booster lalo na doon sa mga 18 years old and above na lampas na ng three months from the second dose.

USEC. IGNACIO: Opo. Ngayong nananatili pa rin tayo, Dok, sa very low risk, itong buong Pilipinas, pagdating sa COVID-19, pabor po ba raw kayong ibaba pa ang alert level sa ilang lugar sa bansa by next quarter o very [premature] pa ito?

DR. EDSEL SALVAÑA: Well, pinag-aaralan naman lagi. May methods naman po talaga tayo. At iyon nga, iyong Alert Level 1 kasi, 100% naman iyong capacity. But really the questions are: If kailangan ba nating i-retain itong mga dedicated beds in hospitals or baka puwede nang accordion. Puwede na ba nating pag-isipan kung there are situations where we can relax the mask mandate. At lahat po ito ay pinag-aaralan. At sa ngayon, I think, kabado rin lahat kasi nakita natin halos 200,000 cases per day sa Vietnam; umabot na ng 600,000 sa [South] Korea in a day.

So I think that everybody is more in favor of a cautious approach. Pag-aaralan natin kung magbibigay pa tayo ng more concessions sa mga ito na safe, bakit hindi. Pero sa ngayon, there is a lot of uncertainty and right now, suwerte talaga tayo, mababa pa rin iyong cases natin, but this can change lalung-lalo na kapag masyado nating mabilis i-decrease iyong ating restrictions.  Dahil for now, gumagana naman ang masking natin, ang ating vaccination rates at iyong mga protocols natin at sumusunod naman ang mga tao.    

USEC. IGNACIO: Doc. Ed gaano pa daw po tayo kalayo o kalapit sa target na endemic scenario ng COVID-19 dito sa Pilipinas?

DR. SALVAÑA: Well, ang endemic kasi, kapag sinabi ng WHO pandemic over, sila lang talaga ang makakapagdeklara noon. Pero iyong level kasi, it’s not like magti-turn on ng switch endemic na siya o hindi. Pero there are indications na nagiging endemic na siya. Unang-una mababa iyong transmission, pangalawa kahit nagkakasakit iyong mga tao, dahil sa high level of vaccination, hindi na ganoon karami iyong nagi-end up in the hospital. Kumbaga nagmimistulang trangkaso na lang siya, bagama’t may namamatay pa rin, hindi kasing-taas noong originally. With vaccination kasi, we know, bumaba talaga ang risk of death from COVID-19 by ten-fold, from up to 10% doon sa vulnerable population napapababa iyon to 1%, doon sa non-vulnerable population from 1%, bumababa to .1% risk of death na parang trangkaso na lang. And, mayroon pa tayong gamot, lalung-lalo na doon sa vulnerable population, kahit ba 1% iyong risk, kung magkaroon ng breakthrough sa vaccination, may mga gamot tayo na further makaka-decrease ng risk by 90%. So, parang bumabagsak na rin siya doon sa level ng flu for everyone in general. Because we have the tools, by which we have turned COVID-19 into almost an endemic virus. At ito, kung maipagpapatuloy po natin ito, wala nang bagong variant lumabas, tuluy-tuloy na po iyan towards [inaudible]

USEC. IGNACIO: Okay. Ano na lang po ang paalala ninyo at payo dito sa ating mga kababayan natin na sa kasalukuyan, lalo na hindi pa nagpapabakuna. Go ahead, Doc Edsel.

DR. SALVAÑA: Thank you, USec. Rocky. I think very important, huwag nating kalimutan iyong mga leksiyon na natutunan natin sa pandemya. Can you imagine, two years ago, lahat tayo nagtatago sa mga bahay natin, nagtataka tayo kung mamamatay na ba iyong mga mahal natin sa buhay or tayo mismo kung tatamaan. Ako naka-quarantine ako at this time, kasi na-expose ako to two of the first deaths sa COVID-19.  Malaki na   po iyong natutunan natin, malaki na iyong nakita natin na puwedeng maging pinsala ng pandemya. Huwag po nating kakalimutan na, never take for granted itong mga freedoms natin at kinakailangan po talaga lahat tayo, ingat-ingatan natin ito. Panatilihin ang paggamit ng mask, panatilihin po iyong pag-iingat at magpabakuna po tayo o magpa-booster po tayo kung kinakailangan.

USEC. IGNACIO: Okay, maraming salamat po sa inyong panahon, Dr. Edsel Salvaña.

DR. SALVAÑA: Thank you po. Stay safe.

USEC. IGNACIO: Samantala, balikan na po natin si Department of Energy Undersecretary Gerardo Erguiza para sa usapang price rollback sa mga produktong petrolyo, good morning po, USec.

DOE USEC. ERGUIZA: Good morning, USec. Rocky. Good to see you again, sa lahat po ng iyong tagapakinig.

USEC. IGNACIO: Sana good news talaga ito ano, USec. Tuluy-tuloy ba iyong inaasam naming price rollback para po sa mga petroleum products by tomorrow? Magkano po kaya ang siguradong ibababa nito?

DOE USEC. ERGUIZA: Doon sa pinost at sinabi ng stakeholders, alam naman ninyo, hindi DOE ang nag-a-announce noon ‘no. Based on world market prices, ang estimate sa gasoline ay between P5 to P6. Sa diesel is between P11 to P12 and sa kerosene   is between P8 to P9. So, substantially, it’s almost the same po ito, doon sa increase noong nakaraang linggo. Ang maganda dito is, lately nakita natin na iyong presyo, every day last week kasi, ang pagkuha kasi ng presyo, the following week, in-average iyong daily trading. So, bumagsak iyong five days last week at noong ine-average nga, nakuha itong pagbaba ng presyo at hihintayin po natin mamaya ang presyo, ngayong gabi. Siyempre first of the five days, maging indicator po ito. Naging medyo maluwag sa merkado, kaya sana this coming week, we hope for the best.

USEC. IGNACIO: Opo. Pero, USec.  ano daw po iyong dahilan, dito sa nagkaroon movement para sa presyo ng langis nitong nagdaang linggo?

DOE USEC. ERGUIZA: Well, unang-una, siyempre law of supply and demand, hindi makahabol iyong supply sa demand. Pero ang China, ‘di ho ba ngayon eh, nag-worsen iyong pandemic at nagkaroon ng  mga lockdowns, so iyong economic activities sa China eh, medyo bumaba. Kaya iyong demand nila, mababa, alam naman natin na ang pangangailangan ng China sa kaniyang economic needs ay talagang malaki. So, ito ay nakatulong ho at dito naman sa Japan, iyong nagka-earthquake, tumatakbo na iyong kanilang 2 refinery doon na nagsu-supply sa atin. At recently, last week medyo naging maganda ang ugnayan ng Russia at ng mga ibang bansa para ma-solve itong sa Ukraine at naging maganda last week. Although, balita nga natin na medyo wala pong nangyayari. So we do not know how this affects now this coming week, iyong presyo ng krudo.

USEC. IGNACIO: Opo. Pero, USec totoo bang posibleng temporary lang itong rollback na ito, gaya daw po   ng naging pahayag ng International Energy Agency? Isunod ko na iyong tanong ni Jena Balaoro. Ano daw po ang explanation, bakit daw po hindi masabi ng   Department of Energy, kung tuluy-tuloy na iyong downward trend?

DOE USEC. ERGUIZA: Well, unang-una po, wala kaming kapangyarihan na magsabi. Kung nakikita po ninyo, hinihingi namin, ay idinulog namin sa Kongreso ang amendment ng Oil Deregulation Law dahil dito po nakasaad kung ano iyong pricing mechanism natin. At itong pricing mechanism ang sinusunod ng mga gasoline stations. Kaya nga tinawag iyong oil deregulation, the word there, ibig sabihin walang pakialam ang gobyerno po. Kaya dito, ang nag-uumpisang presyo kung ano ang lumabas sa world market, iyon ang sinusundan. Iyon ho ang rason po kung bakit, hindi talaga malalaman ng Department of Energy. Ang puwede naming gawin po, is talagang i-monitor itong implementation na ito at hiningi na isang amendment sa batas iyong unbundling po ng presyo na gusto naming makita kung bakit ganoon ang presyo, dahil mayroon kaming polisiya, department circular na suriin iyong presyo, para maprotektahan ang publiko. Kaya lang nagkaroon naman ng TRO at writ of criminal injunction. Kaya ito po hiningi namin na isama na sa batas para, sabi nga matic ang pag-review kung saan itong mga presyo. Kasi ang pricing scheme, itong world market price, dinadagdag iyong mga administrative cost, iyong operational cost, transportation, trade and other expenses sa gasolina. Iyon po ay hinihingi namin, naniniwala kami na dapat hindi ito deregulated, TRO, pero hopefully, maisama natin sa batas. At nag-umpisa na po ang diskusyon dito, nadala na sa Kongreso at mayroon ng isang committee report ang lower house. Napag-usapan na rin po iyong Senado, ay sana po kahit na eleksiyon eh magkaroon po ng opportunity, para tapusin po ang usapin na ito at magkaroon na tayo ng revisit review po ng ating Oil Deregulation Law.

USEC. IGNACIO: So, USec, possible po na temporary lang po talaga itong rollback, gaya po ng naging pahayag ng International Energy Agency?

DOE USEC. ERGUIZA: Ang basehan ng International Energy Agency, sinasabi nila iyong produksiyon ng Russia, hindi makalabas. So, sinasabi nila, that will of course contribute to the kakulangan ng supply, kasi alam po natin ang Russia ay nagsu-supply ito sa Europe, 58% of Russia’s production na Europe, pero iyong kanilang distribution line, siyempre dahil sa giyera, dadalhin ng Ukraine, may pipeline, iyong mga supply vessels nila by land or maybe by sea. Iyon ho ang problema, kaya makipag-compete iyong mga bumibili sa kanila ng krudo gaya sa atin. So, iyon po ang kumpetensiya naman. So, iyon ang rason po na puwedeng pinanggagalingan po nila doon. Pero alam naman po ninyo kasi, noong magkaroon tayo noong 1974 ng problemang ganiyan, 2008, 2014, pumalo ng—ang lalakas po di ba, tataas din.  Pero bumaba rin. Naniniwala naman ako doon sa kasabihang, “What goes up, must come down”. Ang tanong lang ay kailan ‘no. Pero ngayon, sabi nga namin sa Department of Energy, year in, year out ganiyan na lang, kapag pumalo talagang napakalalaki o bumababa rin. Pero paano natin ma-address, iyon po ang idinulog ho namin para ma-review po natin at ma-revisit itong price mechanism natin.

USEC. ROCKY IGNACIO: Opo. Tanong naman po mula kay Naomi Tiburcio ng PTV: Ano daw po ang presyo ng Dubai crude ngayong linggo kumpara noong nakaraang linggo? Inaasahan po bang mag-stabilize ang presyo nito sa susunod na mga linggo?

USEC. GERARDO ERGUIZA: The latest ho na pumatak ang presyo ng Dubai crude is 100. Makikita natin mamayang alas-singko ng hapon lalabas iyan kung pumalo nang pataas pababa. Then kapag bumaba medyo that’s a good indicator; kapag tumaas at hindi naman masyadong malaki, ibig sabihin more or less constant siya.

Kaya continuous po ang updating namin dito at kapag tatawagan ninyo kami ulit po at kailangan natin mag-inform sa publiko, we will always be ready para hindi naman jittery ho ang publiko.

USEC. ROCKY IGNACIO: Opo. Tanong po ni Jena Balaoro ng GMA News:  What does DOE think about carless Sundays? How much the reduction daw po will it have on oil consumptions?

USEC. GERARDO ERGUIZA: That’s true, actually we’re calling [for it]. We have an advocacy of conservation and sabihin natin iyong efficiency in the usage of our equipment that are using energy.

Ang conservation po, siyempre we will be helping in the totality of the problem. Kasi hindi tayo nakikipag-agawan na doon sa supply but at the same time siyempre bottom line iyong presyo pa rin.

At sa conservation po, alam ninyo iyong kuryente ho nakadepende rin ho iyan kung produced ng natural gas, produced by coal. Ang mga formula nila diyan, sa kanilang presyo naka-base pa rin iyan sa crude oil.

Kaya, we will expect ho na pagdating ho sa mga bayarin natin ay tataas ho iyan. Para hindi naman po masyadong mamahalan, magtipid na lang ho tayo.

USEC. ROCKY IGNACIO: Opo. Tanong naman po mula kay Sam Medenilla ng Business Mirror: Ipu-push din po ba ng DOE ang proposal nito to address for high oil price despite the expected drop sa pump prices this week?

USEC. GERARDO ERGUIZA: Anong ibig sabihin ‘[to] address’? Ina-address ho natin ang price hike from time to time, pero ang sabi ko nga sa inyo at ang panawagan din namin na iyong mechanism natin ay kailangan nating ma-revisit kasi, hindi ho DOE ang nagdidikta ng presyo. Kung ano iyong lumabas sa world market price doon ho nag-uumpisa. Kami naman, sabi ko naman sa inyo is we are working hard para mapalitan at ma-revisit iyong price mechanism para maprotektahan ang publiko.

USEC. ROCKY IGNACIO: Okay. Kami po ay nagpapasalamat sa inyong panahon sa amin at pagbibigay-impormasyon, Undersecretary Gerardo Erguiza, mula po sa Department of Energy.

USEC. GERARDO ERGUIZA: Maraming salamat po, madam. Magandang umaga po uli at tanghali sa inyo.

USEC. ROCKY IGNACIO: Samantala, umabot naman sa isang libo at tatlong daang residente ng mga Bayan ng Borbon at Catmon sa Cebu ang tumanggap ng ayuda kamakailan mula sa pamahalaan at sa tanggapan ni Senator Bong Go. Narito ang report:

[NEWS REPORT]

USEC. ROCKY IGNACIO: Puntahan naman po natin ang mga balitang nakalap ng Philippine Broadcasting Service. Magbabalita si Czarina Lusuegro-Lim mula po sa PBS-Radyo Pilipinas.

[NEWS REPORT]

USEC. ROCKY IGNACIO: Maraming salamat sa iyo, Czarina Lusuegro-Lim ng PBS-Radyo Pilipinas.

Maraming salamat po sa ating mga partner-agency para sa kanilang suporta sa ating programa at maging ang Kapisanan ng mga Brodkaster ng Pilipinas (KBP).

At dito na po nagtatapos ang ating programa sa araw na ito. Ako po si Usec. Rocky Ignacio, hanggang bukas pong muli dito sa Public Briefing #LagingHandaPH.

 

###

 

 

—

SOURCE: PCOO-NIB (News and Information Bureau-Data Processing Center