TED:  Sir, Executive Order, ito po ba ay meron na pong numero, kailan po ilalabas? Kasi marami po ang nag-aabang dito po sa official na po na kopya ng EO.

SEC. ROQUE:  Sigurado naman po akong ilalabas ngayon iyan. Kinakailangan lang malagyan ng numero at ma-docket sa Malacañang ‘no, bago mai-release sa publiko iyan.

TED:  Sir, ang akin pong sinasabi nga kanina, after consulting some lawyers dito po sa usapin po ng EO vis-à-vis the Labor Code, na ang EO hindi maaring kumontra sa probisyon po ng Labor Code, tama?

SEC. ROQUE:  Tama po, dahil ang Executive Order po ay pagpapatupad lamang po ng batas at hindi po pupuwedeng bumuo ng bagong batas.

TED:  Okay. So basically po, ano ho ang nilalaman po ng Executive Order tungkol po dito nga sa pagtatapos ika nila ng kontraktuwalisasyon?

SEC. ROQUE:  Well, alam mo kasi iyong pangako po ni Presidente – at hindi lang naman po si President ang nangako, lahat po ng presidentiables – ay tapusin iyong endo. At iyong endo naman po, ito iyong bibigyan ka ng trabaho, pero sisisantehin ka, para hindi ka maging regular ‘no.

So iyan po ang nakasaad ngayon sa Executive Order na iyong kontraktuwalisasyon na lalabag sa karapatan ng security of tenure ng mga mamamayan ay ipinagbabawal ‘no. At ang mangyayari po, kapag napatunayan na ikaw ay nag-e-endo ‘no, yung employer po ay tratatuhin ng gobyerno bilang employer nung mga manggagawa.

TED:  So, ano ho ano, basically implementing Article 106 of the Labor Code ‘no?

SEC. ROQUE:  Opo. Kasi kung titingnan n’yo naman po iyong [Article] 106 at iyong buong Labor Code, iyong salitang endo, hindi po talaga naririyan. Ang nandiyan lang ay iyong cabo. Iyong cabo kasi, alam natin iyan na labor only contracting, iyan iyong mga fly by night na mga kumpanya na para lang wag magkaroon ng security of tenure iyong mga manggagawa, kunwari sila iyong employer ‘no. Pero malinaw po na itong EO na ito, sa kauna-unahang pagkakataon eh, talagang ina-address po iyong problema ng endo na siguro po na noong ginawa iyong ating Labor Code ay hindi pa talaga malaking problema ‘no.

Pero ang mabuting balita naman p0, bago pa inilabas itong Executive Order na ito ‘no, ay talaga naman pong… unang-una, nagdagdag lang po tayo ng mga labor inspectors from 200 to 500. At nakasaad din po diyan sa EO na talagang paiigtingin pa iyong kampanya laban po doon sa both, iyong endo na ipinagbabawal… talaga namang ipinagbabawal at saka doon sa sistema ng cabo.

TED:  At tama po ba, sir, na doon po sa Executive Order minamanduhan ulit ang Kalihim po ng Labor Department ‘no na siya ang magpatupad ng lahat ng ito. Basically, nire-reinforce po lamang iyon, tama ho ba?

SEC. ROQUE:  Opo. Pero iyan po naman ang kinatatakot ng mga employers. Kasi po ang binigyan ng kapangyarihan ang Department of Labor Secretary na siyang mag-determine kung ang isang contractualization ay ipinagbabawal o hindi at sa aking mga panayam nga kay Secretary Bello, ay talagang iniisip niya na talagang maging aktibo sa ganiyang kapangyarihan. Kasi ang sinasabi niya, basta’t your main or related doon sa negosyo, dapat iyan maging regular.

Kaya po bagama’t hindi specified kung ano iyong specific na gagawin ng Secretary of Labor dito, eh bigyan naman po natin ng pagkakataon itong si Secretary of Labor Bello, dahil meron na siyang naunang mga hakbang na iyong ilang mga fast food ay inatasan niyang gawing regular iyong mga empleyado.

Bagama’t ang depensa po ng mga restaurants na ito ay contractualization na legal po sa Labor Code iyong kanila meron.

TED:  Okay. Kasi nga po ang binabanggit po, ‘the Secretary of Labor and Employment may by appropriate issuances in consultation with the National Tripartite Industrial Peace Council under Article 290 of the Labor Code as amended declare activities which may be contracted out.’ Meaning, siya nga ho, sa poder niya, ipinauubaya, ano ba itong—sino ba ang maaring maituring natin na ito ay kontraktuwalisasyon na paglabag sa ating Labor Code.

Okay, so Attorney, reaksyon lang po ninyo… ng Malacañang po, dito po sa binabanggit nga ng labor sector na, eh ano naman ito, insulto lang ito eh, kasi wala naman daw ho itong saysay din. Parang iyon nga, kung ano pa rin iyong dati, ganun pa rin daw ho ito?

SEC. ROQUE:  Dalawang bagay, Manong Ted ‘no. Hindi pa nga lumalabas yuong text ng EO, binabanatan na po ng labor groups ‘no. So ibig sabihin, kahit ano pong lamanin niyan eh talagang babanatan nila. At talagang ngayon po, ang ninanais nila ay maging illegal ang lahat ng klase ng kontraktuwalisasyon. Pero paaalalahanan ko lang po ang ating taumbayan, ang pangako po ng Presidente ay talagang tapusin ang endo, ang 555, hindi naman po ang lahat ng klase ng kontraktuwalisasyon.

Pangalawa po, ito po iyong kauna-unahang pagkakataon talaga na kahit sinong presidente ay talagang in-address iyong issue ng endo at 555. So, hindi naman po tama na sabihin na balewala ito, walang bago. Totoo po, ito po ay reiteration lang ng batas, pero ganiyan po talaga ang katungkulan ng ehekutibo. Hindi po talaga taga-gawa ng polisiya ang ehekutibo, tagapagpatupad lamang at ang tingin ko, ang bago diyan iyong political will ni Presidente na talagang ipatutupad niya ang pagtatapos ng endo.

TED:  Opo, nauunawaan po namin, ano po, were you are coming from ano ho, sir. Kasi napakahirap bilang Pangulo ng Pilipinas na balansehin ang lahat ng ito. You cannot make people… everyone happy, simply because you know lahat ng sector may kaniya-kanyang interes, eh wala naman—Sa mga nakikinig na mga manggagawa sa atin ‘no, mga militante, eh wala namang manggagawa kung walang kapitalista.

SEC. ROQUE:  Opo. Ang assurance ng Presidente ang talagang mananaig iyong karapatan ng security of tenure. So, kung walang korporasyon na mananagot at tatayo bilang empleyo ng isang manggagawa, ang kikilalanin na empleyo ay kung saan nagtatrabaho iyong manggagawa.

TED:  So iyon nga po, again doon tayo bumabalik po sa ano ba ho ang definition noon pong legal na contractual employment. Ano ba ang illegal, ito ho iyong binabanggit nga ni Secretary Bello kung germane ‘no, kung talagang kailangan na kailangan noong kumpanya sa kanyang existence. Okay, mamaya po siguro, kung tayo po ay may panahon pa. I can ask Secretary Bello about it. But ito ho ang tanong po, Secretary Harry eh.

Kahapon, nakapanayam ko si Senator Joel, iyong Committee on Labor Chairman po in the Senate. Nakapanayam ko rin po iyong sa House na kanyang counterpart. Sa House po ala nang problema doon sa kanilang version ‘no. They are just waiting for their counterpart in the Senate. Sabi po naman ni Joel kahapon, mahihirapan siya i-timon iyong kanyang panukala, kasi nga daw sa Senado, may mga kontra, hindi daw ho mabilis, except kapag i-certify as urgent ng Pangulo. Iyon po ang tanong namin po: Ito ho ba ay ise-certify as urgent measure ng administrasyon?

SEC. ROQUE: Ang alam ko po iyong House version ay isi-certify urgent ng Pangulo para iyon ang maaktuhan sa Senado nang mabilisan.

Manong Ted, isa ako doon sa principal authors ng House version ‘no. At doon sa version natin, talagang binago natin iyong depinisyon. Ang sabi natin iyong ‘functional equivalent.’ Kapag mayroong functional equivalent hindi pupuwedeng gawing kontraktuwal ‘no. At parang mayroon ding equivalent sa ganiyang lengguwahe doon sa final House version ‘no. So ito iyong pupuwedeng ma-certify urgent ng Presidente. At kapag na-certify urgent, sana naman ay maaktuhan na rin iyong House version ng Senado. Dahil nga sa deklarasyon ni Senator Joel, parang any more drastic redefinition ay marami nang papalag ‘no. Gaya nung sinabi, tripartite issue kasi talaga itong Labor Code, talagang medyo kumplikado iyong balancing dito ‘no. Pero sigurado naman kapag sinertify as urgent iyan, mapipilitan ang parehong kapulungan na bigyan ng importansiya at mas pabilisan ang proseso ng pagpapasa.

FAILON: Can you educate us, Attorney Harry, bakit ba kapag sinertify as urgent, hindi ba, ang pagkakaintindi ko, isa lang iyan? Isang panukala, certified as urgent, mabilis sa House, agad na ipapanhik in the Senate ‘no or sabay silang gagalaw. In this case po, certified urgent sa House pero hindi po automatic certified as urgent in the Senate?

SEC. ROQUE: Hindi po. Napasa po namin sa House iyan. Nandoon pa ako sa House noong naipasa namin iyan. Pero ngayon po, iyon nga eh, naantala nang kaunti sa Senado. Kapag na-certify as urgent naman po iyan sa Senado, eh pakiusap po iyan ng Presidente, ‘Puwede ba, mga kaalyado ko sa Senado, bilis-bilisan natin ang prosesong ito ano nang maging batas na ito dahil ito nga ay (unclear).’

FAILON: Ano ba ho ang contentious issue doon, doon po sa version ng Lower House, Attorney?

SEC. ROQUE: Paano po papalawigin iyong pinagbabawal na contractualization. Kasi nga po ngayon, basta ikaw ang may kapital, basta mapapatunayan mo na hindi ka umaasa doon sa binabayad ng employer para ipasuweldo sa mga tao, na kaya mong panindigan iyong lahat ng mga ibabayad sa mga empleyado, iyong kaniyang SSS, iyong kaniyang PhilHealth, at saka mayroong security of tenure na ikaw ang tumatayong employer, eh maski hindi nagtatrabaho doon sa kumpaniyang iyon ang manggagawa ay hindi po iyan pinagbabawal ng Labor Code.

So ngayon po, maraming mga versions nga – kung ano iyong dapat ipagbawal pa.  Iyong version ko nga, actually hiniram ko iyon sa European Union ‘no, functional equivalent. Basta mayroong functional equivalent, hindi dapat i-contractualize ‘no. Pero mas watered down naman iyong version ng House. So iyan po talaga iyong pinagdedebatihan nang matindi – paano palalawigin, dahil siyempre iyong mga employers ayaw nila na mas broad. At iyong mga manggagawa naman they want, you know, they want it to be as narrow para lahat po ay maging regular ng direct employers.

FAILON: Oo. So, again, ang tanong po natin: What do you think, will the President issue a formal notice to the Senate certifying that particular bill ng House ang gawing porma, gawing bersiyon ng Senado and certify it as urgent measure?

SEC. ROQUE: Well, sa tingin ko po, hindi malayong mangyari iyan. Pero at the end of the day, Senado po ang aakto iyan. Maski certified as urgent iyan, kung ayaw ng mga senador ay hindi po talaga lulusot iyan.

FAILON: Oo. Para kasi ngayon po, Attorney, parang dribble ang inaabot natin dito ‘no. Kasi si Joel kahapon, sabi ko nga sa kaniya, ano ba ang problema mo, bakit hindi niya maititimon iyan doon na lang sa kanilang version na mismo. Eh kasi daw doon sa kanila, mayroon daw—hindi man niya sinasabi direkta, pero apparently, may mga ano doon ano, may mga kinatawan ng management. Iyon na lang siguro ang masasabi ko, Senator Harry? Iyon lang ang masasabi ko; hindi niya madiretso eh. Kasi sabi ko, ano ba ang problema ninyo diyan? ‘Di ba, kung iyan ay para sa kapakanan ng mga manggagawa, babalansehin pa naman natin, bakit ho? Kasi noong binasa natin iyong panukalang batas, ano naman ho doon ano ho, kung ano rin po ang pinag-uusapan natin noon pa, iyon lang naman po ang kinaklaro doon. Eh bakit ba ang hirap-hirap niyang maipasa, kinak

SEC. ROQUE: Opo, opo.

FAILON: Sabi niya sa akin, Malacañang daw ang tanungin natin. Ngayon po naman sasabihin ninyo, kayo na ang bahala diyan. Kapag hindi sinertify iyan, ano ang mangyayari sa atin. Parang ang inaabot natin dito ay dribble, Attorney?

SEC. ROQUE: Hindi naman po, kasi talagang hindi naman po pupuwedeng gumawa ng batas ang Malacañang. So talagang katungkulan po ngayon iyan ng Kongreso ‘no. At kung babasahin ninyo naman iyon EO, talagang lahat na, iyan na lang po talaga ang pupuwedeng gawin ng Malacañang; anything more will become executive overreach. It will become executive legislation na, madedeklara naman na unconstitutional iyan ‘no. So ganiyan po talaga ‘no. Sa ating sangay ng ating Saligang Batas, sa ating istraktura, ay talagang kinakailangang tapusin na ng Kongreso itong debateng ito.

FAILON: Opo, opo. Tama din po ang ating Pangulo kahapon, Attorney Harry. Sabi niya, hindi ko trabaho iyan. Talagang dapat Kongreso ang umaksiyon nga dito ‘no. So he is just, you know, stating a fact na may hangganan lang iyong poder ko; hanggang doon lang ako. So nasa lehislatura, sa Lower House, may bersiyon na pong tapos.

SEC. ROQUE: Tapos na po kami.

FAILON: Opo, opo, sir. Ito nga po ‘no. Iyon ang hindi ko talaga maintindihan eh, Senator, ‘di ba. Mas kailangan natin ng—hay naku, anyway, sige po. Pero between us po, Secretary Harry, ano ba talaga, tingin po ninyo, dito ho ba ay maaari nang gamitin ng Presidente iyong kaniyang poder po talaga dito? In parting, talagang sabihan niya na ipasa ninyo na iyan. Certified as urgent na iyan. Bago mag-SONA, dapat mayroon na tayong desisyon diyan.

SEC. ROQUE: Well, ako naman po, ang tingin ko, lahat ay ginagawa ng Presidente. Pero intindihin ninyo po, ang dami na naming pakiusap po sa Kongreso, lalung-lalo na sa Senado. Nandiyan po iyong BBL, tapos ngayon po itong kontraktuwalisasyon ‘no. So parang—siyempre po tinitimbang din namin, ayaw naman naming isipin ng mga senador na masyadong manghimasok ang Presidente. So dinadaan po natin sa pakiusap, dinadaan natin sa tamang proseso. Pero talagang desisyon iyan ng ating mga kagalang-galang na senador.

FAILON: Okay, sige po, well said. Secretary Harry, amin pong aabangan iyong letter, kumbaga iyong hard copy po ng Executive Order na ito. And we will be talking again to the senators dito po sa usapin na ito para ho, ‘di ba, para ho matapos na po itong debate na ito. Kasi kahapon, puro sign EO, sign EO. Noong pinirmahan iyong EO (laughs).

SEC. ROQUE: Kaya nga po. Natatawa talaga ako. Kita mo, hindi pa nakikita ang EO, batikos na nang batikos. The moment na pinirmahan, hindi pa nila nakikita, batikos. Kaya tuloy sabi ko, baka naman kahit anong pirmahan ni Presidente na EO, babatikusin pa rin kasi parang tradisyon na iyan sa May 1, na talagang gagalaw ang hanay ng mga organized labor groups. Pero tanggap naman po natin lahat iyan.

FAILON: Yes, sir, part of democracy po. And then, isa po nga sa magandang pag-usapan, eventually po ‘no, iyon naman pong endo sa government sector. Isa rin pong isyu iyan na siguro po ay palagay ko kinakailangan na rin po ninyong upuan bukas, makalawa, kung how will you address endo in government.

SEC. ROQUE: Opo, iyon po ang susunod.

FAILON: Salamat, Sec. Harry. Mabuhay po. Thank you.

SEC. ROQUE: Salamat po at magandang umaga po.

###

SOURCE: PCOO – NIB (News and Information Bureau)